PARAGRAF cz. 2

Zapraszam do lektury następnego artykułu z cyklu „Paragraf”, w którym przedstawiamy kolejne przepisy dotyczące samorządów.

Uprawnienia mieszkańców wobec gminy i radnych,

uprawnienia radnych wobec urzędu miasta i gminy.

1. Dotychczas nie mieliśmy ogólnodostępnych informacji o głosowaniach rad gmin i miast. Od następnej kadencji to się zmieni. Imienne wykazy głosowań radnych trzeba będzie niezwłocznie podać do publicznej  wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty na jej obszarze. Dodatkowo wszystkie posiedzenia rady mają być transmitowane w internecie.

2. Już od kilku lat tworzone są budżety obywatelskie. Obecne nowelizacje przepisów pozostawiają dowolność gminom i miastom w tworzeniu tych budżetów. Zmiany dotyczą tylko miast na prawach powiatów, na które został nałożony taki obowiązek i określono procentowy wskaźnik wysokości budżetu na minimum 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.

3. Kadencja samorządu została wydłużona z 4 do 5 lat.

4. Kandydat na Radnego musi zamieszkiwać w gminie, w której startuje do rady miasta lub gminy.

5. Inicjatywę w gminach do 5 tys. mieszkańców będzie podejmowało co najmniej 100 osób; w gminach do 20 tys. mieszkańców – co najmniej 200 osób; w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców – co najmniej 300 osób. Rada gminy ma określić szczegółowe zasady wnoszenia inicjatyw.

6. Wzrosły uprawnienia radnych, ponieważ będą mogli kontrolować dokumenty w gminie, składać interpelacje, a samorządowcy będą musieli je publikować wraz z odpowiedziami na stronie internetowej. Przewodniczący rady (sejmiku) będzie mógł wydawać polecenia służbowe pracownikom urzędu gminy (starostwa, urzędu marszałkowskiego) wykonującym zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem rady gminy, komisji i radnych.

7. Radnym zostaną zagwarantowane uprawnienia „do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały, oraz wglądu w działalność urzędu gminy (powiatu, województwa), a także spółek z udziałem samorządu, spółek handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych, samorządowych osób prawnych, oraz zakładów, przedsiębiorstw i innych samorządowych jednostek organizacyjnych”.

Podsumowując działania urzędników staną się bardziej transparentne dla obywatela, a radni uzyskają realne narzędzia do sprawowania kontroli nad urzędnikami i spółkami miejskimi. Umiejętne korzystanie z tych instrumentów powinno mieć korzystny wpływ na działalność władz, nieumiejętne może paraliżować działania burmistrza, urzędników i spółek miejskich. Dla tego bardzo ważne jest, kto w imieniu obywateli zasiądzie w radach i będzie ich reprezentował.